düşüncenin resmi : yaman kayıhan : 05102002  
 

 

Günümüzün düşünürleri daha bir konularında uzman sanki .. Ama, Socrates, Thomas Aquinas, Spinoza ve Kant gibileri her zaman biraz daha öndeler belki .. Düşüncenin devlerine Marx'ın cevabı ise açık; o dünyayı anlamaktan çok değiştirmeye önem veriyor. Fakat düşünürler dünyayı değiştirdiler de .. Bacon, Hobbes, Descartes ve Locke gibi modern düşünürleri de unutmamalı tabii ..

Bu müthiş isimleri ne kadar arttırırsak arttıralım, Plato ve Aristotle sanki her zaman düşüncenin temellerinin en parlak iki ismi ..

17. Yüzyılın Rembrandt'ının da bu konuda iki resmi var: İlki "Aristotle Contemplating the Bust of Homer", diğeri ise biraz daha az bilinen "The Philosopher".

Benjamin West ve Jacques-Louis David de resim anlamında konuyla ilgililer. Socrates'i baldıranı içerken resimlerken, her ikisi de doğrunun ancak doğrunun ışığında görülebileceğini anlatır gibiler .. Marx'a cevap ise Joseph Wright'tan gelmiş sanki: "An Experiment with an Air Pump" !



Raphael : The School of Athens (1509) - Vatikan.

Plato ve Aristotle tam ortadalar. Kabaca soldan sağa isimler sıralanırsa:
Zeno, Epicurus, Averroes, Pythagoras, Alcibiades, Xenophon, Aeschines, Parmenides,
Socrates, Heraclitus, Diogenes, Euclid, Zoroaster ve Ptolemy kolaylıkla görülebilir.

Resimde Michelangelo Buonarroti (Heraclitus olarak), Leonardo da Vinci (Plato olarak),
Donato Bramante (Euclid olarak), Raphael ve Sodoma da var ..

Düşünürlerin resimlenmesi, diğer pek çok konuda olduğu gibi rönesans ile başladı. Sanki pagan düşünceler hristiyan Avrupa tarafından yeni anlaşılıyordu. Vasari'nin deyimiyle "ressamların prensi" Raphael Sanzio, Floransa'ya taşınan genç bir adamdı ve resim üzerine çalışıyordu. Ustalarıysa; büyüklükleriyle Raphael'in hırsını besleyen Leonardo da Vinci ve Michelangelo Buonarroti'ydi.

Rönesans ile düşünürler bir kez daha ve bu defa daha bir hümanist yönleriyle öne çıkıyorlardı.

"The School of Athens"de öğretmenleri, öğrencileri ve izleyicilerini çok uyumlu bir düzende görüyoruz. Resmin odak noktasında kitaplarıyla Plato ve Aristotle var. Evrenin kaynağını arar gibi ve mutluluğun peşinde; Plato "Timaeus"u, Aristotle ise "Ethis"i taşıyor. Onlar öğretmen ve öğrenci olmanın da özünü oluşturuyorlar.

27 Yaşındaki Raphael Sanzio, Papa II. Julius (1503-1513)'a papalık mimarı Bramante tarafından takdim edilir ve II. Julius'un kitaplığına bir fresko yapması istenir. Oysa geçmişte kitaplıklara daha çok şairlerin portreleri resmedilirdi ve genç Raphael'in de duvar resimlerinde hemen hiç bir deneyimi yoktu.

Belki de Raphael, Dante'nin "İlahi Komedya"sından etkilenmişti bu resminde. "Inferno"nun dördüncü kitabında, Dante ve Virgil'in cehenneme düşmesinden çok önce, paganlar, kahramanlar, şairler ve düşünürler ile karşılaşmalarından da önceki anlatımlar düşünce bulutları biçiminde uçuşur gibi .. Ancak Raphael, Dante'nin cehennemini adeta cennete dönüştürerek küçük bir oyun yapmış gibidir belki de ..