ukiyo-e : yüzen dünyadan görüntüler : yaman kayıhan : 15022002  

 

Ukiyo-e (uu-ki-o-ey okuyunuz) Japon Edo dönemi (1600 - 1867)'ne ait, genellikle mütevazı günlük yaşamın yansıtıldığı popüler bir sanat dalıdır.

Ukiyo sözcüğü "yüzen dünya" anlamında çevrilmektedir. Sözcük aynı zamanda "hüzünlü dünya" anlamına da gelebilecek ironik bir Budist kelime oyunudur. Ukiyo, Japon kent merkezlerindeki moda, yüksek yaşam standartları, bedensel zevkler gibi yaşam biçimlerine de verilen isimdir. Ukiyo-e ile Edo döneminde sanat belgelenebilmiştir.

Ukiyo-e çoğunlukla benzersiz tahta baskılar ile tanınır. Japonya'nın 1867'yi izleyen yıllarda Batı'ya açılımı sonrasında bu ağaç baskılar Avrupa'da ve özellikle Fransa'da ün kazanmış ve esin kaynağı olmuştur. Daha sonra "Japonizm" olarak da adlandırılan bu dalga Henri de Toulouse-Lautrec, Edgar Degas, Vincent van Gogh, James McNeill Whistler ve Les Nablis adı altında biraraya gelen grafik sanatçılarını derinden etkilemiştir.

Ukiyo-e okulunun kurucusu olarak 17. Yüzyıl sanatçısı Hishikawa Moronobu kabul edilir. Aşağıdaki seçki Hokusai ve öncesi Ukiyo-e sanatçılarına ait olup erken dönem Ukiyo-e ürünlerinden örneklemelerdir.

Sugimura Jihei (17. Yüzyıl)

"The Court Lady Sho-Shikibu"
1680 - 1690
Hishikawa Moronobu (1618 - 1694)

"Craftsmen of Various Tables"
1685
Torii Kiyonobu (1664 - 1729)

"Beauty in Black Kimono"
1710 - 1720
Nishikawa Sukenobu (1671 - 1751)

"Asakayama"
1739
Okumura Masanobu (1686 - 1764)

"Ukivo "Parrot" Komachi"
1715 - 1720
Torii Kiyomasu (1697 - 1722)

"Ichikawa Danzoin an Armour-Tugging (Kusazuri-Biki) Scene"
1717
Nishimura Shigenaga (1697 - 1756)

"The Actor Sanjo Kontaro as a Tea-Seller"
1720 - 1730
Kaigetsudo Anchi (1700 - 1716)

"Courtesan"
1710
Kaigetsudo Dohan (1710 - 1720)

"Standing Woman"
1719
Suzuki Harunobu (1724 - 1770)

"Eight Views: Early Morning Mist in Ogi"
1758
Katsukawa Shunsho (1726 - 1792)

"Otami Hiroeman as a Highwayman"
1777
Hasegawa Mitsunobu (1730 - 1760)

"Couple Struggling Over a Wine Cup"
1740 - 1750
Utagawa Toyoharu (1734 - 1814)

"A Gay Party at a Teahouse by the Sea"
1794
Torii Kiyomitsu (1735 - 1785)

"Indoor Games"
1751 - 1764
Kitao Shigemasa (1739 - 1820)

"Cranes"
1771
Suzuki Harushige (1747 - 1818)

"Snow, Moon and Flowers: Snow in Yoshiwara"
1800
Kabukido Enkyo (1749 - 1803)

"Ichikawa Omezo"
1796
Torii Kiyonaga (1752 - 1815)

"Tea-Stall Firl with Guest"
1778
Kitaga Utamaro (1751 - 1806)

"Beauty of the South"
1793
Chobunsai Eishi (1756 - 1829)

"Kisen Hoshi, from the Series "Six Immortal Poets"
1793 - 1794
Torii Kiyotsune (1757 - 1780)

"Ichimura Uzaemon IX as Shirabyoshi"
1773
 

 

Katsushika Hokusai (1760 - 1849)

Şimdi Tokyo olarak bilinen Edo'da doğmuştur ve Ukiyo-e akımının en çok tanınan üyesidir.

Hokusai çalışmalarına yerel bir sanatçı olan Katsukawa Shunsho'nun stüdyosuna 1775'de girerek başlamış ve burada ağaç baskı tekniğinin sırlarını öğrenmiştir. 1796 - 1802 yılları arasında kitaplar için pek çok çizim ve renkli baskı yapmıştır. 30,000'i aştığı kabul edilen bu eserlerin konusu genellikle esin kaynağını geleneklerden alan efsaneler ve Japonların günlük yaşamlarıdır. Hokusai'nin sanatsal kimliğini yansıtan ağaç ve ipek baskıları ile manzara resimleri 1830 - 1840 dönemine aittir.

En ünlü çalışmaları 13 bölümden oluşan "Hokusai manga" isimli çizim kitabında ve "Fuji Dağı'nın 36 Görünümü" başlıklı guruplamasında yer almaktadır.

Hokusai Batı'da ülkesinden daha çok ün kazanmış ve baskıları 19. Yüzyıl'dan başlayarak Paris'e ithal edilmeye ve ondan etkilenen Claude Monet, Edgar Degas ve Henri de Toulouse-Lautrec tarafından toplanmaya başlanmıştır.